Helpt ginseng bij extreme oververmoeidheid?
Het verhaal gaat dat ginseng helpt om vermoeidheid tegen te gaan. Er zijn inmiddels een aantal onderzoeken naar verricht die deze claim lijken te staven, waarmee de reputatie van ginseng als energiebooster zelf ook weer een boost krijgt.
Wat is ginseng?
Ginseng is een eeuwenoud middel dat bekend is uit de traditionele Chinese geneeskunde. Het wordt gebruikt als natuurlijke energieopwekker. De actieve ingrediënten van ginseng noemen we ginsenosiden. Deze reguleren cortisollevels (beter bekend als het stresshormoon) en reduceren de hoeveelheid ontstekingsbevorderende cytokines die een rol spelen bij ons immuunsysteem.
Ginseng wordt ook wel een adaptogeen genoemd. Adaptogenen worden toegepast in de orthomoleculaire wereld als ondersteuning bij chronische stresssituaties. De meest onderzochte vormen van ginseng zijn:
- Amerikaanse ginseng ofwel Panax quinquefolium
- Siberische ginseng ofwel Eleutherococcus senticosus
- Koreaanse ginseng ofwel Panax ginseng
Extreme vermoeidheid bij kanker
Ongeveer 90 procent van de kankerpatiënten heeft in meer of mindere mate last van vermoeidheid. Het probleem is dat er vaak niet veel aan te doen is om dat gevoel te verlichten. Het zou dus mooi zijn als er iets wordt gevonden dat werkt en wat niet nog meer bijwerkingen met zich meebrengt.
Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de effectiviteit van ginseng op de vermoeidheid bij kanker. Een voorbeeld van zo’n onderzoek is een gerandomiseerde dubbelblinde trial met 290 kankerpatiënten in de Mayo Clinic in 2010. De ene groep was de controlegroep en ontving een placebo. De testgroep slikte 1000 of 2000 milligram ginseng per dag. Zowel de artsen als de patiënten wisten niet wie een placebo kreeg en wie het te testen middel (ginseng dus) kreeg. De groep die ginseng kreeg rapporteerden na 8 weken dat zij zich minder vermoeid voelden en meer energie hadden.
“Ik zou ginseng aanraden aan mensen met kankergerelateerde vermoeidheid.”
– Debra Barton, Mayo Clinic Cancer Center
In een onderzoek, dat in juni 2012 aan de American Society of Clinical Oncology werd gepubliceerd, kregen kankerpatiënten twee keer per dag 1 gram ginseng. Na twee weken zagen ze dat de mate van vermoeidheid veel minder was dan in de controlegroep die geen ginseng hadden gekregen.
Kan ginseng helpen bij milde vermoeidheid?
In de hiervoor beschreven onderzoeken hebben we te maken met kankerpatiënten die door de aard van de ziekte en de zwaarte van de therapie vaak extreem moe zijn. Als ginseng dan helpt zou je je kunnen afvragen wat dit middel doet bij een wat gewonere oververmoeidheid.
Er zijn onderzoeken die er op wijzen dat ginseng ook milde vermoeidheid kan verminderen. ‘Maar’, zeggen de wetenschappers, ‘we willen wel eerst meer onderzoek doen en vaststellen dat ginseng ook veilig is op de lange termijn’.
Bijwerkingen van ginseng
Ginseng kan bijwerkingen veroorzaken zoals misselijkheid en duizeligheid, maar zou ook met sommige medicijnen een ongewenste wisselwerking kunnen hebben en zo tot bijwerkingen kunnen leiden.
Om deze reden is het belangrijk dat je niet zelf gaat dokteren met (hoge) hoeveelheden ginseng, maar dit altijd in samenspraak met je huisarts of behandelaar te doen.
Laat zeker kijken naar interacties met eventuele medicijnen die je al gebruikt.
Ook heeft de zuiverheid van het ginseng-extract invloed op de kans op bijwerkingen en ongewenste bijeffecten. Let dus goed op waar je het eventueel koopt.
Wetenschappelijke artikelen over ginseng
Hieronder vind je links naar een aantal wetenschappelijke studies naar de effecten van ginseng op vermoeidheid. Zoals je ziet is de wetenschappelijke wereld hier nog niet over uit gepraat. De nieuwste toevoeging is van juni 2021.
- Panax ginseng: een rol in kankertherapie?
- American ginseng vermindert extreme vermoeidheid bij kanker
- Meta analyse uit 2016: Ginseng niet altijd effectief bij vermoeidheid
- Systematisch review uit 2018: Zowel Amerikaanse als Aziatische ginseng worden nog steeds gekwalificeerd als inzetbaar bij vermoeidheid bij chronische ziekte, vanwege kleine kans op bijwerkingen bij toch een redelijke kans op een gunstig effect. Nog steeds is er vraag naar methodologisch sterkere onderzoeken voordat ginseng als standaard behandeloptie kan worden gezien.
- Actieve component uit ginseng (panaxydol) met anti-vermoeidheidseigenschappen bestudeerd in ratten (2019).
- Een review uit 2021 met de titel ‘Treatment of cancer-related fatigue with ginseng: A systematic review and meta-analysis‘ analyseerde 5 gerandomiseerde clinical trials uit de periode tot december 2018 waarin het verband tussen ginseng, vermoeidheid en kanker werd onderzocht. Hieruit volgde dat ginseng leidt tot een statistisch significante verbetering in vermoeidheidsklachten. Of deze verbetering ook klinisch significant is moet nog blijken uit betere onderzoeken. Een review en meta-analyse is potentieel de sterkste vorm van wetenschappelijk. bewijs, maar deze kan nooit sterker zijn dan de onderliggende RCT’s. Dat waren hier slechts 5 heterogene studies, maar er ligt dus wel een suggestie en een uitnodiging dit nader te onderzoeken.
Wanneer je last hebt van energietekort en al langer moe bent is het goed om realistisch te zijn. Het gaat ook niet om een kortdurende oppepper, maar om een fundamentele verbetering in de energiehuishouding in je lichaam. Waarschijnlijk is er niet één stofje dat jouw energieniveau structureel en blijvend naar een hoger niveau tilt.
Energietekort kan zich verschillend uiten
Meer weten over voeding? Lees dan ook:
Hoe haal je energie uit voeding? De machinerie van je mitochondriën
De omzetting van de energie uit voeding naar de voor jou bruikbare energievorm ATP gebeurt in je mitochondriën. Maar voeding alleen is niet genoeg. Meer eten geeft niet per definitie meer energie. Hoe werkt dit dan en wat heb je nog meer nodig?
Cafeïne en hoe een oppeppende koffie je uiteindelijk vermoeider maakt
Kan jij je dag niet starten en normaal functioneren zónder koffie? Of val je moeilijk in slaap terwijl je toch ’s avonds bewust geen koffie meer drinkt? Dan is dit artikel voor jou.
De relatie tussen voeding en vermoeidheid
“Je bent wat je eet” is een veelgehoord gezegde waar een grote kern van waarheid in schuil gaat. Dit gezegde moet je natuurlijk niet al te letterlijk nemen. Iemand die veel wortels eet wordt echt niet oranje. Het gaat om het concept. Iemand die gezond eet zal zich gezonder, en minder moe voelen, dan iemand die ongezond eet. Dit ongeacht of de vermoeidheidsklachten nu een medische indicatie hebben of niet. Indien je gezond eet zal je je altijd beter voelen dan wanneer je dit niet doet.
Quinoa koken – waarom en hoe?
In 2013 is quinoa (voluit: Chenopodium quinoa) door de Verenigde Naties uitgeroepen tot voedsel van het jaar. Niet alleen vanwege de voedingswaarde, maar ook vanwege de biodiversiteit. Quinoa is makkelijk te verbouwen onder wisselende omstandigheden. Dit ‘godenvoedsel’ van de Inca’s is het belangrijkste voedingsgewas in Zuid-Amerika, maar is hier in Nederland ook al behoorlijk ingeburgerd.
Extreme vermoeidheid na eten
Goed eten is zorgen dat je op tijd boodschappen doet zodat je altijd wat in huis hebt om een gezonde keuze uit te maken. Nu ik weet hoe ik mij voel als ik consequent gezond eten, wordt het pijnlijk duidelijk hoe ik mij voel als ik eens ongezond eet.
Vermoeid door tarwe in je voeding?
Hoe zit dat nu met brood en tarwe? Hoe je erop reageert verschilt van persoon tot persoon. Ga eens na of jouw vermoeidheid misschien te maken heeft met tarwebrood? Een kleine moeite met potentieel grote winst.
