Bijslapen: Gebruik je het weekend om te compenseren?

door 7 apr 2019Slapen

Wanneer je door de weeks niet aan voldoende slaap komt is het verleidelijk om dat dan maar in het weekend in te halen. Je zult zeker niet de enige zijn die dat doet. Heerlijk toch om de wekker niet te zetten en bij te tanken.

Alleen…

Dat bijslapen is niet het beste om te doen. Idealiter bouw je geen slaapschuld op door de week. Idealiter hoef je zelfs geen wekker te zetten om op tijd wakker te worden.

Zo’n storend alarm zou alleen een vangnet moeten zijn. Want zou het niet heerlijk zijn om uit jezelf vóór de wekker wakker te worden omdat je genoeg hebt geslapen?

Bijslapen compenseert niet voor structureel te korte nachtjes

Een slaapschuld ontregelt je metabolisme en kan er zo toe leiden dat je in gewicht aankomt.

Alsof slaaptekort op zich al niet erg genoeg is.

Onderzoekers vergeleken twee groepen gezonde volwassenen en zagen dat de effecten van slaaptekort niet te compenseren waren door uitslapen en bijslapen in het weekend. Je kunt hier meer over lezen in het artikel: ‘Weekend Recovery Sleep’, Depner et al. Current Biology 28 februari 2019 Cell.com

Bijslapen in het weekend is dus geen effectieve strategie in het voorkomen van metabole dysregulatie door herhaaldelijk slaaptekort.

Hoeveel slaapt de gemiddelde Nederlander?

Dat vroeg verzekeraar Ditzo zich af en eind februari 2019 vroegen zij hun klanten om een slaaptest in te vullen. Zo’n 7200 verzekerden gaven gehoor aan de oproep.

We kunnen dus alleen iets zeggen over de mensen die antwoorden op een enquête van Ditzo. Of zij precies overeenkomen met de gemiddelde Nederlander weten we niet, maar de resultaten zijn ontluisterend.

Zij slapen gemiddeld 6,8 uur maar waarderen hun slaap slechts met een magere 6,1.

Andere bevindingen uit deze enquête:

  • 25% slaapt slecht in en ligt lang wakker
  • 35% wordt moeizaam wakker
  • 28% ervaart stress
  • 41,9% gaat piekeren als ze slecht slapen of slecht in slaap kunnen vallen

De kwaliteit van de slaap is dus het grootste probleem.

Bijna de helft, 41,9%, van onze klanten piekert als ze slecht slapen of in slaap vallen. De meeste mensen hebben inslaapproblemen omdat ze te gestrest naar bed gaan. Je lichaam en geest moeten eerst ontspannen voordat het lichaam in slaap kan vallen. Wanneer je stress hebt over je werk, kinderen, partner of gezondheid, lig je vaak te lang te piekeren voordat je goed in slaap kunt vallen. – Bron: Ditzo.nl

Bouw geen slaapschuld op die je in het weekend moet inlossen

Probeer slaapschuld te voorkomen door eerder naar te bed te gaan. Heb je dan nog geen slaap? Schuif dan elke avond een beetje op qua bedtijd.

Slaap krijgen valt of staat met een goede voorbereiding.

Ga op tijd ontspannen en dim de lichten. De duisternis is nodig om je melatonine-productie op gang te laten komen.

Drink geen cafeïne-houdende dranken na 18:00 uur en liever stop je daar al eerder op de dag mee, bijvoorbeeld na de lunch. Cafeïne blokkeert bepaalde signalen die je slaperig maken. Soms is dat handig, maar het probleem is dat de werking lang aan blijft houden.

Verminder het kijken naar beeldschermen in verband met het blauwe licht dat je melatonine-productie remt. Als het niet anders kan gebruik dan een blauwlichtfilter (er zijn apps voor) of een speciale bril die blauw licht blokkeert. Vermijd spannende films, of series met cliffhangers waardoor je het niet kunt nalaten “er nog eentje” te kijken.

Maak een punt van stressreductie

Stress is een belangrijke oorzaak van slaapproblemen. Stress is onvermijdelijk in het leven. Tot op zekere hoogte hebben we zelfs stress nodig. Maar als stress onvermijdelijk is, is het dus des te belangrijker dat je leert om ermee om te gaan.

Daarbij het belangrijk dat je verschil maakt tussen de de verschillende bronnen van stress. Waar kun je werkelijk waar niets aan doen? En over welke bronnen kun je welk invloed uitoefenen. En wat zou dan je eerste stap zijn, die je vandaag nog kunt doen?

Nadat je komend weekend bent uitgeslapen, neem dan daarna ook eens de tijd om terug te kijken op je week. Met pen en papier erbij. Welke kleine verandering kun je de komende week aanbrengen om meer rust te krijgen in je leven?

Denk aan ontspanningsoefeningen, mindfulness, minder koffie, ’s avonds een boek lezen bij kaarslicht, een blueblocker-app installeren op je telefoon, anders kijken naar een stressor die je toch niet kunt veranderen of een eerste actie definiëren om een stressor waar je wel wat aan kunt doen kleiner te maken.

Energietekort kan zich verschillend uiten

Wil je meer weten over slaap? Lees dan ook:

Melatonine: Hoe maak je dit slaaphormoon?

Melatonine: Hoe maak je dit slaaphormoon?

Melatonine is ons slaaphormoon. Hormonen zijn de boodschapperstofjes in ons lichaam die opdrachten doorgeven. Maar zonder hormoon, geen opdracht en dus ook geen uitvoering van de taak. En dan lig je wakker. Wat heeft jouw lichaam nodig om melatonine te maken?

Hoe slecht is teveel slaap voor je gezondheid?

Hoe slecht is teveel slaap voor je gezondheid?

Is het waar dat meer dan 8 uur slapen per nacht slecht is voor je gezondheid? Dat hoor je weleens toch? Maar is het ook zo en waarom dan? Laten we eens kijken hoe dit zit en of je je nu echt zorgen moet maken als je een lange nachtrust hebt gehad.

Paar korte nachtjes al funest voor je vetmetabolisme

Paar korte nachtjes al funest voor je vetmetabolisme

Slaap je doordeweeks een stuk minder dan in het weekend? Dat heeft meer invloed op je vetmetabolisme dan je denkt. En één goede nacht slaapt het niet weg. Slaapgebrek is gewoon nog veel ongezonder dan we al denken. Vermoeidheid is maar één van de problemen en dat is al erg genoeg.

Slapeloze nachten: Hebben vrouwen hier meer last van?

Slapeloze nachten: Hebben vrouwen hier meer last van?

“Bijna een kwart van de Nederlanders van 25 jaar of ouder had in 2018 slaapproblemen”, meldt het CBS op 20 augustus 2019. Dat zijn er veel; meer dan vorig jaar. Grof weg heb je het dan over zo’n 2,9 miljoen mensen die aangeven in de afgelopen 2 weken last te hebben gehad van problemen met slapen. Welke groepen mensen hebben het meest last van slaapproblematiek denk je?

Waarom zomaar wat melatonine slikken je slaapprobleem niet oplost

Waarom zomaar wat melatonine slikken je slaapprobleem niet oplost

Melatonine is vrij verkrijgbaar, maar het op de juiste manier inzetten vraagt wel om enige kennis. De vraag is niet alleen óf je het zou moeten gebruiken, maar ook hoeveel, wanneer, welke vorm, wie het vooral niet zou moeten gebruiken en wat dan wel de oplossing is voor het slaapprobleem.