Paar korte nachtjes al funest voor je vetmetabolisme
Slaap je doordeweeks een stuk minder dan in het weekend? Daar ben je niet de enige in. Veel mensen bouwen een slaapschuld op in de loop van de werkweek.
Dat slaaptekort niet gezond voor je is weten we allang, maar dat een paar dagen slaaptekort al gevolgen heeft is minder bekend. Het bijslapen in het weekend compenseert niet voor de negatieve effecten van de opgebouwde slaapschuld. En je creëert er weer andere problemen mee. Het verschil in dagnachtritme tussen werkdagen en weekenddagen leidt tot iets dat Social Jetlag wordt genoemd.
Idealiter leef je volgens je natuurlijke dagnachtritme; élke dag van de week.
Het Journal of Lipid Research publiceerde eind vorig jaar een artikel over een onderzoek waaruit opnieuw blijkt hoe schadelijk zelfs een paar dagen slaaptekort al kan zijn.
Na een paar dagen slaaptekort (nachten met circa 5 uur slaap):
- Voelen mensen zich minder verzadigd na het eten, waardoor ze de neiging hebben zich te overeten.
- Krijgen ze een andere vetstofwisseling; ze verwerken het vet in de voeding anders.
Na langdurig slaaptekort:
- Krijgen mensen een grotere kans op het ontwikkelen van overgewicht en obesitas.
- Ontwikkelen mensen eerder diabetes mellitus type 2; wat vroeger ouderdomssuiker werd genoemd.
- Wordt ook het risico op hart- en vaatziekten groter.
Bij diabetes wordt vooral gekeken naar het glucosemetabolisme, maar het vetmetabolisme is dus zeer zeker ook een relevante factor bij deze aandoening. Uit het onderzoek bleek dat de postprandiale lipid response (‘postprandiaal’ wil zeggen ’na de maaltijd’) liet zien dat vet eerder werd opgeslagen als de proefpersoon slaaptekort had.
Doordeweekse slaapschuld slaap je niet op een zondagochtend weg
De onderzoekers vonden dat na het bijslapen de vetstofwisseling wel was verbeterd, maar nog niet helemaal terug naar normaal was gegaan. Eén nacht bijslapen herstelde wel het triglyceride metabolisme, maar niet het volledig normaal functioneren van de adipocyten (dat zijn de vetcellen).
Gezondheid is ook metabole flexibiliteit. Dat wil zeggen dat je zowel glucose (suiker) als vet goed kunt verbranden en verwerken. Niet het één of het ander, maar vrijelijk kunnen schakelen zonder last te hebben van hypo’s of energiedips.
Voeding speelt hierbij een belangrijke rol, maar het gaat er niet alleen om wát je eet. Ook het wanneer – de timing van de maaltijd – is belangrijk. Dat heeft alles te maken met je dagnachtritme en het zorgen voor een goede nachtrust.
Wanneer je vetmetabolisme ontregelt is en je daarbij ook nog last hebt van slaapproblemen is er vaak niet slechts één oorzaak die hieraan ten grondslag ligt.
Energietekort kan zich verschillend uiten
Wil je meer weten over slaap? Lees dan ook:
Melatonine: Hoe maak je dit slaaphormoon?
Melatonine is ons slaaphormoon. Hormonen zijn de boodschapperstofjes in ons lichaam die opdrachten doorgeven. Maar zonder hormoon, geen opdracht en dus ook geen uitvoering van de taak. En dan lig je wakker. Wat heeft jouw lichaam nodig om melatonine te maken?
Hoe slecht is teveel slaap voor je gezondheid?
Is het waar dat meer dan 8 uur slapen per nacht slecht is voor je gezondheid? Dat hoor je weleens toch? Maar is het ook zo en waarom dan? Laten we eens kijken hoe dit zit en of je je nu echt zorgen moet maken als je een lange nachtrust hebt gehad.
Slapeloze nachten: Hebben vrouwen hier meer last van?
“Bijna een kwart van de Nederlanders van 25 jaar of ouder had in 2018 slaapproblemen”, meldt het CBS op 20 augustus 2019. Dat zijn er veel; meer dan vorig jaar. Grof weg heb je het dan over zo’n 2,9 miljoen mensen die aangeven in de afgelopen 2 weken last te hebben gehad van problemen met slapen. Welke groepen mensen hebben het meest last van slaapproblematiek denk je?
Waarom zomaar wat melatonine slikken je slaapprobleem niet oplost
Melatonine is vrij verkrijgbaar, maar het op de juiste manier inzetten vraagt wel om enige kennis. De vraag is niet alleen óf je het zou moeten gebruiken, maar ook hoeveel, wanneer, welke vorm, wie het vooral niet zou moeten gebruiken en wat dan wel de oplossing is voor het slaapprobleem.
Bijslapen: Gebruik je het weekend om te compenseren?
Wanneer je door de weeks niet aan voldoende slaap komt is het verleidelijk om dat dan maar in het weekend in te halen. Je zult zeker niet de enige zijn die dat doet. Heerlijk toch om de wekker niet te zetten en bij te tanken. Maar dat heeft wel zijn keerzijde.
Als tips niet helpen: Slapeloosheid als chronische ziekte
We kunnen allemaal weleens een nachtje niet slapen, maar veel mensen hebben echt chronische slapeloosheid. Het is dan goed bedoeld, maar uiteindelijk wel vervelend om steeds die standaard tips te krijgen, zoals ‘drink een beker melk voor je gaat slapen’ of ‘je moet je gewoon ontspannen en je ogen dicht doen’.
